Saturday, December 24, 2011

سورييه توركله‌رينين حاقلارينين قارانتييه آلينماسي گونده‌مه گتيريلمه‌ليدير

سورييه توركله‌رينين حاقلارينين قارانتييه آلينماسي گونده‌مه گتيريلمه‌ليدير (يئنيرتي)

مئهران باهارلي

Sunday, December 18, 2011


آزه‌ربايجان و سورييه توركله‌ري

سيياسي باخيمدان سورييه توركله‌ري عوثمانلي توركو اولمالارينا قارشين، ديل و سوي باخيميندان داها چوخ گونئي آزه‌ربايجان و ايراندا ياشايان تورك خالقينا ياخينديرلار. آنجاق ايراندا تورك خالقي اؤزو آغير بيچيمده آسيميله اولدوغوندان و هر هانسي بير سيياسي گوج و دئوله‌ت قورومونا يييه اولماديغيندان دولايي، سورييه توركله‌ري ايله ايلگيله‌نمه‌سي هئچ بير زامان سؤز قونوسو اولماميشدير. بيلينه‌ن بو گرچه‌يه قارشين، سون گونله‌رده تبريزده تورك گنجله‌رينين آنتي بشار اسه‌د گؤسته‌ريسي ياپماسي، گونئي آزه‌ربايجان تورك گنجلييينين نه دنلي بيلينجلي اولدوغونون قانيتيدير.

آزه‌ربايجان جومهورييه‌تي ايسه، باغيمسيز بير دئوله‌ت اولماسينا رغمه‌ن، سوويئت دؤنه‌مينده ميللي كيمليك آچيسيندان اؤنه‌ملي اؤلچوده كيمليكسيزله‌شديريلميش و اؤز تورك ميللي-ائتنيك آد و كيملييي يئرينه، روسييا كومونيست پارتيسينين تانيملاييپ بيچيمله‌نديردييي آزه‌ربايجانلي ميللي-ائتنيك آد و كيمليييني منيمسه‌ميشدير. گئچميشي اولمايان بو يئني ميللي-ائتنيك آد و كيمليك ده توپراق اساسلي اولدوغو اوچون، سينيرلي بير جوغرافييا ديشيندا قالان تورك خالقيميزين بؤيوك بير بؤلومونو اؤزونه ياد و يابانجي ميللي ائتنيك قوروپلار اولاراق گؤرموش و سورييه داخيل، عيراق، توركييه‌نين دوغو و گونئيي، ايران`ين اورتا، گونئي و قوزئي دوغوسوندا ياشايان تورك خالقيميزي آيري ائتنيك قوروپلار اولاراق آلقيلاميشدير. دولاييسي ايله اونلارين سورونلاريني اؤز سورونلاري اولاراق گؤرمه‌ميشدير. بو نده‌نله سون اولايلار سيراسيندا آزه‌ربايجان جومهورييه‌تي سورييه‌ده ياشايان تورك خالقي ايله ايلگيه‌نمه‌ميشدير. بونا قارشين، ائرمه‌نيستان هر زامان سورييه ائرمه‌نيله‌ري ايله ايلگيله‌نميش و اونلاردان سورييه دئوله‌تي و توپلومونو اؤز ميللي چيخارلاري دوغرولتوسوندا ائتگيله‌مه‌ك آراجي اولاراق و باشاريلي بيچيمده يارارلانميشدير. سون دؤنه‌مده سورييه موفتوسونون قاراباغ`ين ائرمه‌نيله‌ره عاييد اولدوغونو سؤيله‌مه‌سي، بو آجي گرچه‌ييين سونوجودور.

سورييه توركله‌رينين هؤرگوتلو اولماماسي و توركييه

توركله‌ر، سورييه‌نين عره‌ب و كوردله‌رده‌ن سونرا ساييجا اوچونجو بؤيوك ائتنيك قوروپو اولمالارينا رغمه‌ن، اونلارين ترسينه بير ائتنيك قوروپ اولاراق ميللي بيلينجده‌ن يوخسوندورلار. اؤرنه‌يين سورييه كوردله‌رينين اوتوزو آشقين آكتيو سيياسي پارتيله‌ري اولماسينا قارشين، سورييه توركله‌رينين اؤز ميللي آد و كيمليكله‌ري ايله تك بير سيياسي پارتيسي يوخدور. باشقا بير اؤرنه‌ك، سورييه كوردله‌رينين بو اؤلكه‌نين اولايلاري ايله ايلگيلي خبه‌رله‌رده سيخ سيخ آدلاري گئچمه‌له‌رينه قارشين، سورييه توركله‌ري بو اؤلكه‌نين سيياسي اولاي و خبه‌رله‌رينده هئچ بير يئر و اؤنه‌مه صاحيب دئييلديرله‌ر.

بو دورومون اورتايا چيخماسينين نده‌نله‌ري آراسيندا، توركييه جومهورييه‌تينين توتومو بيرينجي سيرادا گلمه‌كده‌دير. توركييه جومهورييه‌تي قورولاندان سونرا، ايران، عيراق و سورييه‌ده ياشايان توركله‌ري يوخ سايميش، اونلارين بو دئوله‌تله‌ر طره‌فينده‌ن آسيميله ائديلمه‌له‌رينه گؤز يوموپ حتتا بونو اولوملو قارشيلاميشدير. توركييه جومهورييه‌تي، ايران، عيراق و سورييه‌ده يورودوله‌ن عره‌بله‌شديرمه و فارسلاشديرما سيياسه‌تله‌رينين كوردله‌ري آسيميله ائديلمه‌سينه نده‌ن اولاجاغيني، بونون دا توركييه‌ده ياشايان كوردله‌رين آسيميله ائديلمه‌سيني قولايلاشديراجاغي و كورد ميللي حره‌كه‌تينين اولوشماسيني انگه‌ل.له‌يه‌جه‌ييني دوشونموشدور.

بو دورومدا، سورييه توركله‌ري ايله ايلگيله‌نمه‌سي گره‌كه‌ن بيرجه دئوله‌ت و گوج وار ايسه، او گينه ده توركييه دئوله‌تيدير.

سورييه ده يئره‌ل تورك دئوله‌تي

توركييه دئوله‌تي صددام رئژيمي ييخيلينجا يانليش داورانميش و چكينگه‌ن بير سيياسه‌ت ايزله‌ميشدير. بوندان دولايي آكتيو اولاراق عيراق توركله‌ري ايله ايلگيله‌نمه‌ميش، آيريجا عيراق`ين بؤلونمه‌سي و كورد دئوله‌تينين اورتايا چيخماسيندان چكينه‌ره‌ك، بو اؤلكه ده ياشايان توركله‌ري عيراق`ين توپراق بوتونلويونو ساوينماغا حتتا عيراقدا فئدئراليسمه قارشي چيخماغا مجبور ائتميشدير. بو يانليش سيياسه‌تله‌ر سونوجوندا صددام دئوريلينجه بير ياندان يئني قورولان دوزه‌نده عيراق توركله‌ري صددام يانلي توتوملاريندان دولايي جزالانديريلاراق بوتون ائتنيك و ميللي حاقلاريندان محروم ائديلميش، بير ياندان دا كورد فئدئره دئوله‌تي قورولموش و توركييه بو دئوله‌تي هئچ بير ايمتيياز آلمادان تانيماق زوروندا قالميشدير.

بو باغلامدا توركييه دئوله‌تينين بشار اسه‌د`ين ايقتيداردان اوزاقلاشماسيني ايسته‌مه‌سي و گنه‌ل اولاراق دا سورييه سيياسه‌تي دوغرودور. بورادا تك اكسيك اولان شئي، توركييه دئوله‌تينين سورييه‌ده ياشاماقدا اولان تورك خالقينين دورومو ايله ايلگيله‌نمه‌سيدير. عيراقدا ياپيلان يانليشليقلار و بو اؤلكه‌ده ياشايان توركله‌رين آجي سونونون سورييه توركله‌رينين باشينا گلمه‌مه‌سي اوچون، بوگون توركييه دئوله‌تي بشار اسه‌د رئژيمي قارشيتلارينا وئردييي سونسوز و قوشولسوز دسته‌يين يئرينه، بو دسته‌يي سورييه توركله‌رينين ائتنيك و ميللي حاقلاري و ان باشدا يئره‌ل بير دئوله‌ت بيچيمينده اؤزله‌ريني يؤنه‌تمه حاققينين تانينماسينا قوشوللانديرماليدير. سورييه توركله‌رينين يئره‌ل دئوله‌تي، گله‌جه‌ك سورييه‌ده قورولاجاق اولان يئره‌ل كورد دئوله‌تيني ده دنگه‌له‌يه‌جه‌ك بير آنتيته اولاجاقدير. بو اوزده‌ن توركييه دئوله‌تي سورييه‌لي عره‌ب اوپوزيسييونلا گؤروشمه‌له‌رينده، بو اؤلكه‌ده كورد يئره‌ل دئوله‌تينين قورولابيلمه‌سيني، عئيني بيچيمده سورييه‌ده بير تورك يئره‌ل بيريمين قورولماسينا قوشوللانديرماليدير. بو دوغرولتودا توركييه دئوله‌تي آكتيو و يئيين بيچيمده سورييه توركله‌ريني سيياسي اولاراق هؤرگوتله‌نمه‌يه تشويق ائتمه‌ليدير.

توركييه‌ده جعفه‌ري و عله‌وي اينانجلاري دييانه‌ت ايشله‌ري`نده تمثيل ائديلمه‌ليدير

بؤلگه‌ميزده مذهه‌ب چاتيشماسيني ايران ايسلام جومهورييه‌تي كؤروكله‌مه‌كده‌دير. افغانيستاندا هزاره‌له‌ر؛ آزه‌ربايجان جومهورييه‌تي، عراق، سورييه و توركييه‌ده تورك جعفه‌ريله‌رله عله‌ويله‌ر؛ آدي گئچه‌ن اؤلكه‌له‌رله يمه‌ن، عره‌بيستان، كووئيت، پاكيستان و لوبناندا تورك اولمايان شيعه‌له‌ر اوزه‌رينده فارس عيرقچي-كؤكده‌ن دينچي ايران رئژيمينين ياتيريملاري بو اوزده‌ندير. باتي ايسه دوغال اولاراق بو اويونو اؤز چيخارلارينا چئويرمه‌ك ايسته‌يير. آنجاق بؤلگه‌ميزده بوتون شيعه و عله‌وي قوروپلاريني اؤز كونترولو آلتينا گئچيرمه‌ك، فارس ميللييه‌تچيلييينين تمه‌ل ايستيراتئژيسيدير.

بو باغلامدا توركييه دئوله‌تي دييانه‌ت ايشله‌ري`نده ايكي عله‌وي و جعفه‌ري بؤلومله‌ريني ياراتمالي و بؤلگه‌ده اؤزه‌لليكله ايران، عيراق و سورييه‌ده ياشايان تورك عله‌وي و جعفه‌ريله‌رين ديني ايشله‌ريني بو ايكي بيريمين يؤنه‌تيمي آلتينا وئرمه‌ليدير. (بؤلگه‌نين بوتون تورك سوننيله‌ري ده دييانه‌ت ايشله‌ري`نه باغلانماليدير). بو اؤنله‌م، ايران، عيراق و سورييه‌ده ياشايان تورك عله‌وي و جعفه‌ريله‌رين فارس ايران دئوله‌تي طره‌فينده‌ن شيعه‌له‌شديريلمه‌سي و داها سونرا فارس ياييلماچيليغي دوغرولتوسوندا بؤلگه سيياسه‌تينده ايران`ين ماشاسي كيمي قوللانيلمالاريني انگه‌ل.له‌يه‌جه‌كدير. بو اويقولاما، آيريجا لاييك دئوله‌ت قورولوش و گله‌له‌نه‌ييني ساغلاملاشديرديغي كيمي، بؤلگه‌ميزده ايران دئوله‌تينين ياراتماق ايسته‌دييي سونني-شيعي آيريشماسيني دا انگه‌لل.ه‌يه‌جه‌كدير. بو اؤنله‌م، هابئله بشار اسه‌د سونراسيندا تورك شيعه و عله‌ويله‌ري سورييه‌ده ايش باشينا گله‌جه‌يي كسين اولان قويو سونني قورولوشون باسقي و قيييملاريندان قوروماق اوچون ده گره‌كليدير.

سورييه‌نين بؤلونمه‌سي، اوزون وعده‌ده تورك خالقينين ميللي چيخارلارينا اويقون و اونون گره‌ييدير

گنه‌ل اولاراق سورييه‌ده بشار اسه‌د رئژيمينين چؤكوشو، آزه‌ربايجان، عيراق و ايراندا ياشايان تورك خالقينين خئيرينه‌دير. بو بير ياندان بؤلگه‌ده عيرقچي فارس ياييلماچيليغين اؤنونو كسه‌جه‌كدير، اؤته ياندان كؤكده‌ن دينچي ايران دئوله‌تينين ياراتماق ايسته‌دييي شيعي هيلاليني اورتادان ايكييه بوداياجاقدير. بونا اك اولاراق، سورييه‌ده تورك ائتنيك آنتيته‌سينين آكتيو و حاقلارينا قاويشميش ميللي بير قوروپ اولاراق اورتايا چيخماسي، توركييه‌ ايله آزه‌ربايجان جومهورييه‌تي`نين ميللي چيخارلارينا اويقون اولدوغو كيمي، عيراق و ايراندا ياشايان تورك خالقينين ميللي ساواشيملارينا دا كؤمه‌ك ائده‌جه‌كدير.

آنجاق اوزون وعده‌ده تورك خالقينين ميللي چيخارلاري، سورييه`نين ائتنيك-ديل-مذهه‌ب تمه‌لينده تورك، كورد، عله‌وي عره‌ب و سونني عره‌ب اولماق اوزه‌ره دؤرد بؤلگه‌يه بؤلونمه‌سينده‌دير. عئيني بيچيمده عيراق`ين دا تورك، كورد، شيعي عره‌ب و سونني عره‌ب اولماق اوزه‌ره دؤرد بؤلگه‌يه بؤلونمه‌سي، اوزون وعده‌ده تورك خالقي و گونئي آزه‌ربايجان`ين ميللي چيخارلاري گره‌ييدير. بو ده‌ييشيكليكله‌ر گئرچه‌كله‌شيرسه، بير ياندان بو اؤلكه‌له‌رده ائتنيك و اينانج قوروپلاري آراسينداكي كؤكله‌ري درين اولان سوره‌گه‌ن دوشمانليقلار و بيتمه‌ك بيلمه‌يه‌ن چاتيشمالارا سون وئريله‌جه‌كدير، اؤته ياندان اورتايا چيخاجاق و فارس-ايران دئوله‌تيني چئوره‌له‌يه‌جه‌ك يئني دئوله‌تله‌رين وارليغي، ايران`ين بير دئوله‌ت كيمي قاچينيلماز سونونو ياخلاشديراجاقدير.

0 Comments:

Post a Comment

<< Home