سورييه و عيراق`ين بؤلونمه‌سي تورك خالقينين، هابئله توركييه‌نين ميللي
چيخارلارينا اويقوندور
مئهران باهارلي
اورتادوغودا ائتنيك-ديلسه‌ل و اينانجسال
آزينليق قوروپلاري، چوخونلوغون باسقي و قيييملاريندان قوروما و قورتارمانين تك يولو،
بونلاري سيياسي اولاراق بير بيريينده‌ن آييرماق و ائشيت آنجاق باغيمسيز قونشولارا دؤنوشدورمه‌كدير.
سؤزوموز
بشار اسه‌د-بعث رئژيمي چؤكوشونون اؤنه‌مي
قيسا وعده‌ده سورييه‌ده بشار اسه‌د-بعث
رئژيمينين چؤكوشو؛ توركييه، آزه‌ربايجان، ايران،عيراق و سورييه‌ده ياشايان تورك خالقينين
خئيرينه‌دير.
اسه‌د-بعث رئژيمينين چؤكوشو،
ايران-عيراق-سورييه- حيزبوللاه-حماس مئحوه‌ريني داغيداراق ايران دئوله‌تينين قول
قاناديني بوداياجاق، بؤلگه‌ميزده فارس ياييلماچيليغي و ميني امپئريياليسمينين اؤنونو
كسه‌جه‌ك و اونو ديش ديپلوماسي آلانيندا صاحيب اولدوغو ان اؤنه‌ملي باسقي
آراجلاريندان يوخسون ائده‌جه‌كدير.
اسه‌د`ين چؤكوشو، آيريجا كؤكده‌ن دينچي
ايران دئوله‌تينين بحرئين-ايران-عيراق-سورييه- حيزبوللاه مئحوه‌رينده ياراتماق ايسته‌دييي
شيعي هيلاليني اورتادان ايكييه پارچالاياجاقدير. بيليندييي كيمي بوتون
شيعه-عله‌وي دونياسيني اؤز كونترولو آلتينا گئچيرمه‌ك، فارس ميللييه‌تچيلييين ايستيراتئژيك
هده‌فله‌رينده‌ن بيريدير. بو اوزده‌ن ده ايران ايسلام جومهورييه‌تي، بؤلگه‌ميزده
مذهه‌ب چاتيشماسيني تتيكله‌ييپ كؤروكله‌مه‌كده‌دير. افغانيستان`دا هزاره‌له‌ر؛ لوبنان`دا
حيزبوللاه؛ يمه‌ن`ده زئيديله‌ر؛ آزه‌ربايجان جومهورييه‌تي و توركييه`ده جعفه‌ريله‌ر؛
عيراق، سورييه، عره‌بيستان، كووئيت و پاكيستان`دا شيعه‌له‌ر و بوتون بؤلگه‌ده عله‌ويله‌ر
اوزه‌رينده فارس عيرقچي-كؤكده‌ن دينچي رئژيمين ياتيريملاري بوندان دولاييدير.
بو ايكي سونوج، يعني ايران دئوله‌تينين
بؤلگه‌ده قوردوغو ميني امپئريياليزمي و قورماق ايسته‌دييي شيعه هيلالينين يوخ
ائديلمه‌سي ايران دئوله‌تيني جيددي بيچيمده سارساجاق و عره‌ب يازينين داواميندا
ايران ديكتاتورونون ييخيلما سيراسيني ياخينلاشديراجاقدير. آنجاق فارس حاكيمييه‌تلي
ايران دئوله‌تينين اؤزونو اورتادان قالديرماغا يئتمه‌يه‌جه‌كدير.
بؤلونمه-فئدئراللاشما دومينوسو
ايران`ين فئدئراللاشماسي و يا بؤلونمه‌سي؛ فارس عيرقچيليغي، دينسه‌ل و
مذهه‌بسه‌ل يوبازليق، ديش سؤمورگه‌چيله‌رين هر زامان موداخيله ائده‌بيله‌جه‌يي بير
اورتام و سوره‌گه‌ن گئري قالميشليغين سونا ائرمه‌سي دئمه‌كدير. بو اوزده‌ن ده بو
اؤلكه‌ده ياشايان خالقلارا اك اولاراق، بوتون بؤلگه و دونيانين خئيرينه‌دير.
آنجاق بؤلگه‌ميزين باشقا اؤلكه‌له‌رينده ائتنيك-اينانج سينيرلار تمه‌لينده
بؤلونمه و يا فئدئراللاشما دومينوسو باشلامازسا، ايران`ين فئدئراللاشماسي و
بؤلونمه‌سي ده اولاناقسيزدير.
اؤته ياندان اورتايا چيخاجاق و فارس-ايران
دئوله‌تيني چئوره‌له‌يه‌جه‌ك يئني دئوله‌تله‌رين وارليغي و بؤلگه دئوله‌تله‌رينين
بؤلونمه سونوجو اولوشان دومينو ائتگيسي، ايران`ين بير دئوله‌ت كيمي قاچينيلماز سونونو
ياخلاشديراجاقدير. بوندان دولايي دا، سورييه و عراق´ين بٶلونمه‌سي،
تورك خالقي و گونئي آزربايجان اوچون ايستيراتئژيك بير آماج و هده‌ف اولماليدير.
تورك خالقينين اوزون وعده‌ده ميللي چيخارلاري
بو آچيدان باخيلديغيندا اوزون وعده‌ده تورك
خالقينين ميللي چيخارلاري، سورييه`نين ائتنيك-ديل-مذهه‌ب تمه‌لينده سونني عره‌ب، عله‌وي
عره‌ب، كورد و تورك (و عره‌ب دورزو؟) اولماق اوزه‌ره دؤرد بؤلگه‌يه بؤلونمه‌سينده‌دير.
ذاته‌ن سون اولايلار، اسه‌د يانلي گوجله‌رين اؤلكه‌نين باتيسيندا آغ دنيزه ياخين
بؤلگه‌له‌رده ائتنيك تميزليك و سوي قيريملارا ال آتماسي دا بورالاردا گله‌جه‌كده
عله‌وي دئوله‌تين توپراغي اولابيله‌جه‌ك بير يورت ياراتما گيريشيميدير (سورييه‌نين
توركييه-لوبنان آراسي آغ دنيز قيييسي بؤلگه‌سي ٢.٥ ميليونلوق عله‌وي توپلولوغون
يوردودور. ١٩٢٠-١٩٣٦ ايلله‌رينده عوثمانلي ايمپاراتورلوغو داغيلاندان سونرا،
بوراسي "دولة جبال العلويين" آدي ايله فيرانسا حاكيمييه‌تي آلتيندا آيري
بير ايداره‌يه تابئع ايدي. باش كندي لاذقيه اولان بو عره‌ب علوه‌وي دئوله‌تينين نوفوس
تركيبي بئله ايدي: عله‌وي: ٤٣٪، سونني ٤٠٪، خيريستييان ١٥٪، دوروز ٥٪.)
عئيني بيچيمده عيراق`ين شيعي عره‌ب، سونني
عره‌ب، كورد و تورك اولماق اوزه‌ره دؤرد بؤلگه‌يه
بؤلونمه‌سي، اوزون وعده‌ده تورك خالقي و گونئي آزه‌ربايجان`ين ميللي چيخارلاري گره‌ييدير.
(بورادا سؤزو ائديله‌ن، گئرچه‌ك فئدئراليسم و يا بؤلونمه‌دير. عيراقدا ايسه بوگون
ياري فئدئرئه كورد بؤلگه‌سي واردير. آنجاق فئدئرئ شيعه عره‌ب و اؤزه‌لليكله سونني
عره‌ب دئوله‌تله‌ري، دولاييسي ايله گئرچه‌ك فئدئراليسم يوخدور).
بؤلونمه‌يه قارشي چيخانلار، سؤمورگه‌چي و موداخيله‌چيله‌ردير
بو ده‌ييشيكليكله‌ر گئرچه‌كله‌شيرسه، بو
اؤلكه‌له‌رده ائتنيك و اينانج قوروپلاري آراسينداكي كؤكله‌ري درين اولان سوره‌گه‌ن
دوشمانليقلار و بيتمه‌ك بيلمه‌يه‌ن چاتيشمالارا اؤنه‌ملي اؤلچوده سون وئريله‌جه‌كدير.
چونكو اورتادوغو اؤلكه‌له‌ري آدينداكي بو ياپاي اولوشوملارين سينيرلاري اؤيله‌سينه
چيزيلميشدير كي هر زامان ائتنيك و اينانج ساواشلارينا و دولاييسي ايله اونلاري
چيزه‌ن سؤمورگه‌چي دئوله‌تله‌رين موداخيله‌سينه آچيق اولسون. بو اوزده‌ن ده مئوجود
سينيرلاري وار اولان ائتنيك –اينانج سينيرلارلا ده‌ييشديرمه‌ك، هم سؤمورگه‌چي
دئوله‌تله‌رين موداخيله‌سي، هم ده اينانجسال ساواش-قيريملاري اؤنله‌مه‌ك دئمه‌كدير.
اورتادوغودا ائتنيك-ديلسه‌ل و اينانجسال آزينليق
قوروپلاريني، چوخونلوغون باسقي و قيييملاريندان قوروما و قورتارمانين تك يولو، بونلاري
سيياسي اولاراق بير بيريينده‌ن آييرماق و ائشيت آنجاق ايكي باغيمسيز قونشويا دؤنوشدورمه‌كدير.
اينديكي دورومدا ايسه سورييه و عيراق`ين
ديل-اينانج سينيرلاري تمه‌لينده بؤلونمه‌سي، قونشولاري اولان توركييه و ايران`ين جيددي
موخاليفه‌تي ايله اوز اوزه‌دير. چونكو بو ايكي دئوله‌ت، بئله بير شئيين اؤزله‌رينين
ده ديل-اينانج تمه‌لينده بؤلونمه‌له‌ريني تتيكله‌يه‌جه‌ييني دوشونورله‌ر. باشقا
بؤلگه‌سه‌ل و اولوسلارآراسي اويونچولار دا سورييه و عيراق`ين بؤلونمه‌سيني –اينديليك-
ايسته‌مه‌مه‌كده‌ديرله‌ر. روسييا و چين كيمي، اؤزله‌رينين ائتيك سينيرلار تمه‌لينده
هر آن پاتلاييپ داغيلاجاق قورخوسو آلتيندا ياشايان و بونون گئرچه‌كله‌شمه اولاسيليغي
دا اولدوقجا يوكسه‌ك اولان سؤمورگه‌چي دئوله‌تله‌ر، بونا دؤزون (تولئرانس) گؤسته‌رمه‌يه‌جه‌كله‌ريني
بيلديرمه‌كده‌ديرله‌ر.
توركييه‌نين يانليش سيياسه‌تي
بؤلگه‌ميزده موسه‌لمان توپلولوقلارين
ميلله‌تله‌شمه سوره‌جي و تاريخين يؤنه‌لدييي گئديش ايله تانيش اولانلار اوچون
ايران، عيراق، سورييه كيمي يونيتار دئوله‌تله‌رين هر هانسي بير گله‌جه‌يي
اولماديغي بيلينه‌ن بير گئرچه‌كدير. آنجاق توركييه دئوله‌تي بونو سون دؤنه‌مه ده‌ك
بير تورلو قاوراياماميشدير. او بو گئرچه‌يي قاوراسايدي، باشدان بري عراق´ين بٶلونمه‌سي،
ان آزي فئدئرال اولماسيندان - عراقدا ياشايان توركمانلارا اؤزه‌رك و يا فئدئرال بير
دئوله‌ت قورولماسي قارشيليغيندا- آچيقجا حيمايت ائتمه‌لي ايدي. آنجاق توركييه بونو
ياپمادي و زامانين روحونا ترس اولان بير سيرا يانليش سيياسه‌تله‌ري ايزله‌مه‌يه
باشلادي. اٶرنه‌يين گئرچه‌كله‌شه‌جه‌كله‌رينده هئچ بير قوشقو و شوبهه اولمايان صددام´ين
ييخيلماسي و عراق´ين فئدئرالاشماسينا و دولاييسي ايله عراق´ين دئموكراسييه گئچيشينه
قارشي چيخدي.
توركييه دئوله‌تي، عراق´ين توركمانلاريني
دا اؤزونون بو يانليش پوليتيكالاري داليسينجا سوروكله‌دي و سونوجدا توركمانلارين يئني
حاكيمييه‌ت طره‌فينده‌ن بوتونويله يوخ ساييلماسي و عراق´ين گله‌جه‌يينده‌ن ديشلانماسينا
نده‌ن اولدو. (بو و باشقا يانليش سيياسه‌تله‌رين اولومسوز سونوجلاريندان، آمئريكا سئناتوسو
و ايسراييل كئنئسئتينه داشينان ائرمني سوي قيريمي تاساريسي، توركييه‌نين ناتو اويه‌لييينين
تارتيشما قونوسو ائديلمه‌سي، قيبريس قونوسوندا آمئريكا و ايسراييل باشدا اولماق
اوزه‌ره باتي دئوله‌تله‌رينين روم يانلي توتوملارينا شيدده‌ت وئرمه‌له‌ري ده
ساييلابيله‌ر).
يانليشي دوزه‌لتمه فورصه‌تي
عيراقدا توركله‌رين اؤزله‌ريني يؤنه‌تمه‌ده‌ن
يوخسون بيراخيلمالارينين باشليجا نده‌ني، توركييه‌نين بير سيرا يانليش سيياسه‌تله‌ري
و بو اؤلكه‌نين فئدئرال سيستئمه گئچمه‌سينه قارشي چيخماسييدي. توركييه ايندي ده
سورييه قونوسونداعئيني يانليشليغي ياپيپ بو اؤلكه‌نين فئدئراليسم و يا بؤلونمه‌سينه
قارشي چيخماقلا، سورييه توركله‌ريني ياخين گله‌جه‌كده اؤزله‌ريني يؤنه‌ته‌جه‌ك
يؤنه‌تيمه قاويشماقدان يوخسون بيراخاجاقدير.
آنجاق هله ده بو يانليشليغي دوزه‌لتمه ايمكاني
واردير. توركييه (هابئله آزربايجان جومهورييه‌تي و اٶزه‌لليكله ايران و گونئي آزه‌ربايجانلي
توركله‌ر)، عيراقدا حتتا سورييه‌ده توركله‌ره (توركمانلارا) اؤزه‌رك و يا فئدئره بير
ياپي وئريلمه‌سي قارشيليغيندا، فئدئرال عيراق و فئدئرال سورييه و اورالارداكي فئدئره
كوردوستان بيريمينه قارشي چيخماياجاقلاريني، حتتا اونو تانيييپ دسته‌كله‌يه‌جه‌كله‌ريني
آمئريكا و بٶلگه‌سه‌ل عره‌ب و كورد يئتگيليله‌ره بيلديرمه‌ليديرله‌ر. بئله‌جه اؤز ايسته‌كله‌ري ديشيندا ذاته‌ن جره‌يان ائتمه‌كده اولان
كورد دئوله‌تيني قورما سوره‌جينده‌ن، هئچ اولمازسا توركمانلارين و اٶزله‌رينين ميللي
چيخارلاري دوغرولتوسوندا يارارلانميش اولابيله‌رله‌ر.
توركييه اوزه‌رينده‌كي ائتگيسي
ايران، سورييه و عراق´ين بٶلونمه‌سي و
يا فئدئراللاشماسي دوروموندا بونون توركييه´ني اولومسوز ائتگيله‌يه‌جه‌يي و اونو
بؤلونمه‌يه گؤتوره‌جه‌ك ايدديعاسي يانليش بير ده‌يه‌رله‌نديرمه‌دير. نئجه كي
عيراقدا ياري فئدئري كورد دئوله‌تينين قورولماسي، هم سيياسي و مذهه‌بي (يئره‌ل كورد
دئوله‌تي ايله عئيني جرگه‌ده عيراق`ين ايران يانليسي مركه‌زي دئوله‌تينه قارشي
قويماقدا)، هم تئرورلا موباريزه‌ده (پ.ك.ك. ايله موجاديله‌ده) و هم ائكونوميك
اولاراق (توركييه ايخراجاتينين اؤنه‌ملي بؤلومو عيراق كوردوستاني`نادير، پئترول قايناقلاريني چئشيتله‌نديرمه‌ده)
توركييه‌نين داها چوخ يارارينا اولموشدور.
توركييه‌ده يئرله‌شميش اولان
"ايران، عيراق و سورييه‌ده يونيتار دئوله‌تله‌رين وارليغي توركييه‌نين گووه‌نلييي
دوغرولتوسوندادير" دوشونجه‌سي ده، يانليش اولدوغو دفعه‌له‌رله قانيتلانان
وارساييمدان باشقا بير شئي دئيلدير. نئجه كي ايندي ده توركييه‌نين ميللي گووه‌نليييني
تهديد ائده‌ن اوچ اؤلكه‌نين باشيندا يونيتار اولان ايران، عيراق و سورييه دئوله‌تله‌ري
گلمه‌كده‌دير.
سوريه، عيراق و ايران`ين پارچالانما قونوسونو، يعني اورتادوغوداكي
ميللي سورونلاري، آوروپالي بير اؤلكه اولان توركييه‌نين كورد سورونو ايله
ايليشگيله‌نديرمه‌ك ده يانليشدير. توركييه تاريخين دوغال سوره‌جينده اولوشموش،
ايمپاراتورلوغون داوامي اولان بير اؤلكه‌دير و دورومو خيريستييان باتي سؤمورگه‌چي
دئوله‌تله‌رين اورونو اولان سورييه و عيراق كيمي ياپاي اولوشوملارا بنزه‌مه‌ز. توركييه‌نين
كورد سورونو، آوروپا سيياسي زمينينده و چاغداش آوروپا آنلاييش و گله‌نه‌كله‌رينده
چؤزومه قاويشاجاقدير. چونكو توركييه بير آوروپا دئوله‌تيدير. توركييه‌ده دئوله‌ت
ياپيسينداكي ده‌ييشيكله‌ر- اولاجاقسا- اورتادوغوداكي ياپاي دئوله‌تله‌رين اولقوسو
دئييل، آوروپادا اولان اولقولارا اويوملو اولاجاقدير؛ يا دا اونلارا اويوملو
اولاراق اولماياجاقدير.
اويسا ايران، سورييه و عيراق باشقا بير دونيانين، باشقا بير آنلاييشين
و باشقا ايلكه‌له‌رين حاكيم اولدوغو اورتامين اويه‌له‌ريديرله‌ر. بو دونيا و
اورتامدا، دئوله‌ت سينيرلارينين ائتنيك-دينسه‌ل سينيرلار تمه‌لينده يئنيده‌ن
چيزيلمه‌سي، ثابيتليك، گليشمه و دئموكراسينين ايلك و اؤن قوشولودور. قونشو بؤلگه‌له‌رين
ثابيتليك، گليشمه و دئموكراسيييه گئچيشي ايسه، اوزون وعده‌ده هامينين و ان باشدا توركييه´نين خئيرينه‌دير.
Suriye ve Irakın bölünmesi Türk halkının ve
de Türkiyenin milli çıkarlarına uygundur
Mehran Baharlı
Ortadoğuda mahkum etnik
–dilsel ve inançsal azınlık gurupları hâkim çoğunluğun baskı ve kıyımlarından
koruma ve kurtarmanın tek yolu, bunları siyasi olarak bir birinden ayırmak ve
eşit ancak bağımsız komşulara dönüştürmektir.
Sözümüz
Beşar Esat-Baas rejimi çöküşünün önemi
Kısa vadede Suriyede Beşar Esat-Baas
rejiminin çöküşü, Türkiye, Azerbaycan, İran, Irak ve Suriyede yaşayan Türk
halkının hayrınadır.
Esat-Baas rejiminin çöküşü bir yandan İran
–Irak – Suriye- Hizbullah- Hamas aksisini dağıdarak, İran devletinin kol
kanatını budayacak, bölgemizde Fars yayılmacılığı ve mini emperiyalizminin
önünü kesecek ve dış diploması alanında onu
sahip olduğu en önemli baskı araclarından yoksun bırakacaktır.
Esatın çöküşü ayrıca kökten
dinci İran devletinin Bahreyn-İran- Irak- Suriye- Hizbullah aksisinde yaratmak
istediği Şii hilalini ortadan ikiye parçalayacaktır. Bilindiği kimi bütün Şii
–Alevi dünyasını kendi kontrolu altına geçirmek, Fars milliyetçiliğinin stratejik
hedeflerinden biridir. Bu yüzden de İran İslam Cumhuriyeti bölgemizde mezhep
çatışmasını tetikleyip körüklemektedir. Afganistanda Hazaralar, Lübnanda
Hizbullah, Yemende Zeydiler, Azerbaycan Cumhuriyeti ve Türkiyede Caferiler,
Irak, Suriye, Arabistan, Kuveyt, Pakistanda Şiiler ve bütün bölgede Aleviler üzerinde
Fars ırkçı-kökten dinçi rejimin yatırımları bundan dolayıdır.
Bu iki sonuç, yani İran
devletinin bölgede kurduğu mini emperiyalizmi ve kurmak istediği Şii hilalinin
yok edilmesi İran devletini ciddi biçimde sarsacak ve Arap yazının devamında
İran diktatorunun yıkılma sırasını yaklaştıracaktır; ancak Fars hakimiyetli İran
devletini kendisini ortadan kaldırmağa yetmeyecektir.
Bölünme –federalleşme dominosu
İranın federalleşmesi veya
bölünmesi Fars ırkçılığı, dinsel ve mezhepsel yobazlık, dış sömürgecilerin her
zaman mudahile edebileceği bir ortam ve süregen geri kalmışlığın sona ermesi
demektir. Bu yüzden de bu ülkede yaşayan halklara ek olarak bütün bölge ve
dünyanın hayrınadır.
Ancak bölgemizin başka
ülkelerinde etnik – inanç sınırlar temelinde bölünme vey a federalleşme
dominosu başlamazsa, İranın federalleşmesi ve bölünmesi de olanaksızdır. Öte
yandan ortaya çıkacak ve Fars- İran devletini çevreleyecek yeni devletlerin
varlığı ve bölge devletlerinin bölünme sonucu oluşan domino etgisi, İranın bir
devlet gibi kaçınılmaz sonunu yaklaştıracaktır. Bundan dolayı da Suriye ve
Irakın bölünmesi, Türk halkı ve Güney Azerbaycan için stratejik bir amaç ve
hedef olmalıdır.
Türk halkının uzun vadede
milli çıkarları
Bu açıdan bakıldığında uzun
vadede Türk halkının milli çıkarları Suriyenin etnik – dil – mezhep temelinde
Sünni Arap, Alevi Arap, Kürt ve Türk (ve
Arap Dürzü ?) olmak üzere dört bölgeye bölünmesidir. Zaten son olaylar Esat
yanlısı güçlerin ülkenin batısında Akdenize yakın bölgelerde etnik temizlik ve
soykırımlara el atması da buralarda gelecek Alevi bir devletin toprağı olabilecek
bir yurt yaratma girişimidir (Suriyenin Türkiye –Lübnan arası Akdeniz kıyısı
bölgesi 2,5 milyonluk Alevi topluluğun yurdudur. 1920-1936 İllerinde Osmanlı
imparatorluğu dağılandan sonra burası “Dowlet-i Cibal el Eleviyyin” adı ile
Fransa hakimiyeti altında ayrı bir idareye tabi idi. Başkenti Latakiya olan bu
Arap Alevi devletinin nufus terkibi böyle idi: Alevi: 43%2, Sünni: 40%, Hırıstiyan:
15%, Dürzü: 5%)
Aynı biçimde Irak’ın Şii Arap,
Sünni Arap, Kürt ve Türk olmak üzere dört bölgeye bölünmesi, uzun vadede Türk
halkı ve Güney Azerbaycanın milli çıkarları gereğidir. Burada sözü edilen gerçek
federalism veya bölünmedir. Irakta ise bugün yarı federe Kürt bölgesi vardır.
Ancak federe Şii Arap ve özellikle federe Sünni Arap devletleri, dolayısı ile
gerçek federalism yoktur.
Bölünmeğe karşı çıkanlar,
sömürgeci ve mudahilecilerdir
Bu değişikler gerçekleşirse,
bu ülkelerde etnik ve inanç gurupları arasındakı kökleri derin olan süregen
düşmanlıklar ve bitmek bilmeyen çatışmalara son verilecektir. Çünkü Ortadoğu
ülkeleri adındakı bu yapay oluşumların sınırları öylesine çizilmiştir ki her zaman
etnik ve inanç savaşlarına ve dolayısı ile onları çizen sömürgeçii devletlerin
mudahilesine açık olsun. Bu
yüzden de mevcut sınırları var olan etnik- inanç sınırlarla değiştirmek, hem
sömürgeçi devletlerin mudahilesi, hem de inançsal savaş-kırımları önlemek
demektir. Ortadoğuda mahkum etnik –dilsel ve inançsal azınlık gurupları hâkim
çoğunluğun baskı ve kıyımlarından koruma ve kurtarmanın tek yolu, bunları
siyasi olarak bir birinden ayırmak ve eşit ancak bağımsız komşulara
dönüştürmektir.
Şimdiki durumda ise Suriye ve Irakın
dil-inanç sınırları temelinde bölünmesi, komşuları olan İran ve Türkiyenin
ciddi muhalifeti ile yüz yüzedir. Çünkü bu iki devlet böyle bir şeyin
kendilerinin de dil- inanç temelinde bölünmelerini tetikleyeceğini
düşünmekdedirler. Başka bölgesel ve uluslararası oyuncular da Suriye ve Irakın
bölünmesini –şimdilik- istememektedirler. Rusiya ve Çin gibi kendilerinin etnik
sınırlar temelinde her an patlayıp dağılacak korkusu altında yaşayan ve bunun
gerçekleşme olasılığı da oldukça yüksek olan sömürgeci devletler, buna dözün
–tolerans göstermeyeceklerini bildirmektedirler.
Türkiyenin yanlış siyaseti
Bölgemizde Müsülman
toplulukların milletleşme süreci ve tarihin yöneldiği gidiş ile tanış olanlar
üçün İran, Irak ve Suriye kimi yunitar devletlerin her hangi bir geleceği
olmadığı bilinen bir gerçektir. Ancak Türkiye devleti bunu son döneme dek bir
türlü kavrayamamıştır. O bu gerçeği kavrasaydı, baştan beri Irakın bölünmesi,
en azı federal olmasından –Irakta yaşayan Türkmanlara özerk veya federal bir
devlet kurulması karşılığında –açıkça himaye etmeli idi. Ancak Türkiye devleti
bunu yapmadı ve zamanın ruhuna ters olan bir sıra yanlış siyasetleri izelemeğe
başladı. Örneğin gerçekleşeceklerinde hiç bir kuşku ve şüphe olmayan Saddamın
yıkılması ve Irakın federalleşmesine ve dolayısı ile Irakın demokrasiye
geçişine karşı çıktı.
Türkiye devleti Irakın Türkmanlarını da kendisinin bu yalnış
politikaları arkasınca sürükledi ve sonuçta Türkmanların yeni hakimiyet
tarafından bütüyle yok sayılması ve ırakın geleceğinden dışlanmasına neden
oldu. (Bu ve başka yanlış siyasetlerin olumsuz sonuçlarından Amerika senatosu
ve İsrayil kenesetine daşınan Ermeni soykırımı tasarısı, Türkiyenin Nato
üyeliğinin tartışma konusu edilmesi, Kıbrıs konusunda Amerika ve İsrayil başta
olmak üzere batı devletlerinin Rum yanlı tutumlarında şiddet vermeleri de
sayılabiler).
Yanlışı düzeltme fırsatı
Irakta Türklerin kendilerini
yönetmeden yoksun bırakılmalarının basilica nedeni, Türkiyenin bir sıra yanlış
siyasetleri ve bu ülkenin federal sisteme geçmesine karşı çıkması idi. Türkiye
şimdi de Suriye konusunda aynı yanlışlığı yapıp bu ülkenin federalism veya
bölünmesine karşı çıkmakla Suriye Türklerini yakın gelecekte kendilerini
yönetecek yönetime kavuşmaktan yoksun bırakacaktır.
Ancak hala bu yanlışlığı düzeltme imkanı vardır. Türkiye ve de
Azerbaycan Cumhuriyeti ve özellikle İran ve Güney Azerbaycanlı Türkler, Irakta
hatta Suriyede Türklere –Türkmanlara otonom veya federe bir yapı verilmesi
karşılığında federal Irak ve federal Suriye ve oralardakı federe Kürdüstan
birimine karşı çıkmayacaklarını, hatta onu tanıyıp destekleyeceklerini Amerika
ve bölgesel Arap ve Kürt yetgililere bildirmelidirler. Böylece kendi istekleri
dışında zaten cereyan etmekte olan Kürt devletini kurma sürecinden hiç olmazsa
Türkmanların ve kendi milli çıkarları doğrultusunda yararlanmış olabilirler.
Türkiye üzerindeki etgisi
İran, Suriye ve Irakın bölünmesi veya federalleşmesi durumunda bunun
Türkiyeni olumsuz etgileyeceği ve onu bölünmeğe götüreceği iddiası yanlış bir
değerlendirmedir. Nite kim ırakta yarı federe Kürt devletinin kurulması hem
siyasi –mezhebi (yerel Kürt devlelti ile aynı safta Irakın İran yanlısı merkezi
devletine karşı koyma), hem terorla savaşımda (PKK ile mucadilede) ve hem
ekonomik olarak (Türkiye ihracatının önemli bölümü Irak Kürdüstanınadır, petrol
kaynaklarını çeşitlendirmede) Türkiyenin daha çok yararına olmuştur.
Türkiyede yerleşmiş olan İran, Irak ve Suriyede yunitar devletlerin
varlığı Türkiyenin güvenliği doğrultusundadır düşüncesi de, yanlış olduğu
defalarla kanıtlanan bir varsayımdan başka bir şey değildir. Nite kim şimdi de
Türkiyenin milli güvenliğini tehdit eden üç ülkenin başında yunitar olan İran,
İrak ve Suriye gelmektedir.
Suriye, İrak ve İranın
parçalanma konusunu veya Ortadoğudaki milli sorunları, Avropalı bir ülke olan
Türkiyenin Kürt sorunu ile ilişkilendirmek de yanlıştır. Türkiye tarihin doğal
sürecinde oluşmuş, imparatorluğun devamı olan bir ülkedir ve durumu Hırıstiyan
batı sömergeci devletlerin ürünü olan Suriye ve Irak gibii yapay oluşumlara
benzemez. Türkiyenin Kürt sorunu Avrupa siyasi zemininde ve çağdaş Avrupa
anlayış ve geleneklerinde çözümü kavuşacaktır. Çünkü Türkiye bir Avrupa
devletidir. Türkiyede devlet yapısındaki değişiklikler –olacaksa- Ortadoğudakı
yapay devletlerin olgusu değil, Avrupada olan olgulara uyumlu olacaktır; veya
onlara uyumlu olarak olmayacaktır.
Oysa İran, Suriye ve Irak
başka bir dünyanın, başka bir anlayışın ve başka ilkelerin hakim olduğu ortamın
üyeleridirler. Bu dünya ve ortamda devlet sınırlarının etnik dinsel sınırlar
temelinde yeniden çizilmesi, sâbitlik, gelişme ve demokrasinin ilk ve
önkoşuludur. Konşu bölgelerin sâbitlik, gelişme ve demokrasiye geçişi ise uzun
vadede her kesin ve en başta Türkiyenin hayrınadır.
